Achtergronden

Perspectieven

Vooral onbewuste processen zijn cruciaal voor het succes of falen van diversiteitsbeleid. Deze onbewuste processen beschrijven we vanuit drie invalshoeken die meer inzicht geven in deze onbewuste processen: het karakterprofiel van een persoon, fenomenen van overdracht en het systeem van herkomst.

Karakterprofielen

Het karakter van iemand laat zien hoe hij in bepaalde levensfasen op gebeurtenissen en ervaringen in zijn omgeving heeft gereageerd. Een groot deel van deze reacties heeft zich na verloop van tijd ontwikkeld tot een automatisme. Je bent je er niet meer bewust van. Bij de interviews zijn we uitgegaan van de karakterprofielen van Jung en Reich en de bio-energetica van Lowen.

Binnen het karakterprofiel van elke mens onderscheiden we zes karakterstructuren. Omwille van de herkenbaarheid voor de lezer hebben we de oorspronkelijke benamingen vervangen:

Oorspronkelijke benaming –> zijn als volgt vervangen:

schizoïde structuur –> ‘de overlever’
orale structuur –> ‘de behoeftige’
psychopatische structuur —> ‘de uitdager’
symbiotische structuur –> ‘de vervloeier’
masochistische structuur –> ‘de verdrager’
rigide structuur –> ‘de presteerder’

Kracht van het systeem

Ieder individu brengt, meestal onbewust, elke dag zijn familiesysteem met zich mee naar het werk. Zo draagt u de voetafdruk van uw systeem met u mee. De verborgen dynamieken uit uw familiesysteem (ook wel systeem van herkomst) hebben invloed op uw dagelijks functioneren. Door ingrijpende gebeurtenissen in het familiesysteem wordt de gezonde ordening van relaties in systemen doorbroken. Onbewust nemen familieleden verantwoordelijkheden van anderen over in een poging om het verstoorde evenwicht en de ordening te herstellen; in eerste instantie doen ze dat binnen hun systeem van herkomst. Later zetten ze dit gedrag onbewust voort in  andere contexten, ook in hun werk.

Overdrachtsrelaties

Naast het karakter van iemand en de persoonlijke geschiedenis, speelt ook de ontwikkeling van vaste gedragspatronen een rol bij succesvolle doorstroom naar een toppositie. Deze patronen ontstaan primair in de ouder-kindrelatie. Onbewust herhalen mensen oude relaties uit het verleden; ook in werkrelaties. Dit fenomeen noemen we ‘overdracht’.

Achtergronden onderzoek

Man-vrouwdiversiteit is van groot belang voor de vitaliteit van organisaties. Welke investering organisaties moeten leveren om meer vrouwen aan de top te krijgen en te houden, en hoe ze de doorstroom kunnen verbeteren, was niet bekend; ondanks de vele initiatieven en publicaties in voorgaande jaren. Om een effectieve aanpak te ontwikkelen die wel tot blijvende resultaten zou leiden was diepgaander onderzoek nodig. In ‘Op karakter naar de top!’ beschrijven we de belangrijkste bevindingen uit het onderzoek en schetsen we de belangrijkste ingrediënten voor een succesvolle aanpak.

Onderzoeksvragen

In ons onderzoek stonden twee onderzoeksvragen centraal:
1. Welke persoonsgebonden factoren zijn voor de huidige topmensen (vrouwen en mannen) bepalend geweest om aan de top te komen én te blijven? En zijn deze factoren te ontwikkelen?
2. Welke persoonsgebonden factoren zijn bepalend voor de stagnatie van vrouwen en mannen in de subtop? En zijn deze factoren te ontwikkelen?

Aanpak onderzoek

Om antwoord te krijgen op deze vragen hebben we in 2010 en 2011 honderddertig diepte-interviews gehouden met mannen en vrouwen aan de top en in de subtop. We hebben mensen geïnterviewd vanuit verschillende soorten organisaties; zowel profit als non-profit en publiek, en zowel grote multinationals als middelgrote Nederlandse bedrijven en instellingen.

Uitkomst

Met dit onderzoek hebben we de ingrediënten te pakken die wél het verschil maken; die doorstroom naar de top wél succesvol en duurzaam laten zijn. Met name als mannen en vrouwen daar zelf hun bijdrage aan leveren.

Deelnemers onderzoek

Aan dit onderzoek hebben deelgenomen:

Anita Arts, Guus Appels, Arjan van Asselt, Annette Baart, Carina Benninga, Yvonne Benschop, Renée Bergkamp, Magda Berndsen, Naomi Bisschop, Mariëtte Blaas, Ursula Blom, Marjolein Bolhuis-Eijsvogel, Henriëtte Bongers-Kuipers, Karin Bos, Gineke Bossema, Pamela Boumeester, Maartje Bouvie, Didi Braat, Anneke van den Breemer, Eric van den Broek, Lily van den Broeke, Carola van den Bruinhorst, Carolien Bruls, Nanda Burke, Dorine Buurmanje, Marc van Casteren, Heleen Crielaard, Gerda Croiset, Françoise Dechesne, Lieve Declercq, José van Dijk, Marion Dol, Margriet Drijver, Maarten van Duijn, Margreet van Ee, Fleur Engberink, Hanneke Ester, Pauline van Esterik-Plasmeijer, Marit van Eupen, Ellen Faber, Irine Gaasbeek, Gita Gallé, Astrid van Gerwen, Sabine van Gent, Cor Gerrits, Ingrid de Graaf, Robert van de Graaf, Meiltje de Groot, Anneke Haarsma, Lidewij de Haas, Hanneke van Hengstum, Riegbolt Hilbrands, Niek Hoek, Petra Hoogendoorn, Adéle Jeuken, Ellen Kuik, Kiki Huynen, Cora Jawad-Smelik, Kirsten van der Kolk, Ria van ’t Klooster, Ada Kok, Sibel Köklu, René Kottman, Gert Kroon, Annemarie Laan-van Dongen, Wouke Lam, Susan Lammers, Ellen van Langen, Fieke van der Lecq, Alette van Leur, Emile Lohman, Nicolette Loonen, Marion van Lunenberg, Paul Medendorp, Ghislaine Meijer, Marion Mestrom, Monika Milz, Riet Nelisse, Ingrid B. Oosterhuis, Robert Otto, Laura Pensotti, Elly Plooij, Jolanda Poots, Maaike Poulussen, Marijke Pubben, Esther Raats-Coster, Ans Rietstra, Brigitte Rijshouwer, Merel Ritskes-Hoitinga, Linda Santing, Yvonne Schers, Ulrike Schild, Carolien Schippers, Judith Schoenmaecker, Janneke Schopman, Anja Schouten, Annemie Schuitemaker, Lieke Sievers, Mirjam Sijmons, Karin Sluis, Ria Sluiter, Marjolijn Sonnema, Walter Spangenberg, Lidia Spindler, Phyllis Spuls, Susanne Stolte, Suzanne Straathof-Kocken, Carole Thate, Bas Telgenkamp, Yasemin Tümer, Mariëtte Turkenburg, Debbie van der Veen-Bouguenon, Monique Verhoeven, Mischa Voogt, Bart Voortman, Annerie Vreugdenhil, Richard Wagenmakers, Mariëlle van de Weijenberg, Lonneke Wijnhoven, Ank van Wylick, Harm Albert Zanting en Margaret Zijlstra.

Organisaties die hebben meegewerkt / waaruit wij mensen interviewden:

ABT BV, Accenture BV, Achmea, Advies- en ingenieursbureau Witteveen+Bos, AMC, ANWB, Arcadis, Belastingdienst, Career&Kids, Cisco Systems, ComWonen, Delta Lloyd Groep, Eneco, Gemeente Heerlen, Gemeente Woensdrecht, Heilijgers bv, Heijmans NV, Holland Casino, Jeroen Bosch Ziekenhuis, ING Bank NV, Ingenieursbureau ABT, Kadaster, KLPD, KONE BV, Koninklijke Nederlandse Hockey Bond, Korps Fryslân, KPMG Accountants NV, KPMG Advisory NV, Leeuwenborgh Opleidingen, Loyens & Loeff N.V., Maltha Groep B.V., MAP Development Nederland BV, Martin Frank International BV, Michael Page International Nederland BV, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, MSD-Merck & Co., Inc., NCD, Nederlandse Vereniging van Olympische Deelnemers, NUOVO, OLVG, PA Consulting, Philips, POSG, Provincie Drenthe, Rabobank Nederland, Radboud Universiteit Nijmegen, Randstad, Royal Haskoning, RVOB, Schoevers, Shell, Sociale Verzekeringsbank, Timing, TU Eindhoven, Tweede Kamerfractie D’66, UMC St. Radboud, UPC Nederland BV, Veiligheidsregio IJsselland, Verenigde Naties – International Labour Organization, Volker Wessels en VU Medisch Centrum